Begroting 2019: de financiële basis voor een zelfstandig en verantwoordelijk Wassenaar
Voor u ligt de jongste programmabegroting 2019-2022 van de gemeente Wassenaar.
In deze begroting laten wij zien wat wij als college van burgemeester en wethouders willen bereiken in de komende periode, wat wij er voor gaan doen en wat het mag kosten. De begroting is in lijn met ons coalitieakkoord ‘Wassenaar: Zelfstandig en Verantwoordelijk’ en is structureel meerjarig sluitend.
Hiervoor zijn keuzes gemaakt en financiële knopen doorgehakt. Uitgangspunt is de zelfstandigheid van Wassenaar. Dit betekent een structureel meerjarig sluitende begroting waarbij de gemeente geen beroep meer doet op haar reserves: structurele lasten worden gedekt uit structurele inkomsten. We nemen onze verantwoordelijkheid. Tekorten worden niet meer aangevuld door bij te storten vanuit de algemene reserves. Zo voorkomen we dat de jarenlang opgebouwde Wassenaarse tegoeden teniet worden gedaan. We moeten met elkaar aan de toekomst denken en van iedereen wordt een bijdrage gevraagd. Niet alleen van inwoners, instellingen en bezoekers, maar ook van onszelf als college. Dit doen we door middel van een gebalanceerd financieel pakket van sparen, inkomsten verhogen en bezuinigen. Dit financiële pakket geeft de begroting de benodigde robuustheid voor de korte en lange termijn.
Op deze wijze kan Wassenaar haar wettelijke taken vervullen en de komende jaren werken aan haar maatschappelijke opgaven. We zijn een solide bestuurlijke partner voor onze omgeving. Zo blijft Wassenaar een aantrekkelijk en duurzaam dorp voor iedereen.

Financieel degelijk beleid
Het uitgangspunt bij de begroting van Wassenaar voor 2019 is dat er verantwoord wordt omgegaan met het geld van onze inwoners. Dit betekent dat het huishoudboekje van de gemeente in de periode 2018- 2022 verder op orde wordt gebracht. De begroting wordt dan ook helemaal sluitend gemaakt en er blijven ruim voldoende reserves over om eventuele tegenvallers mee op te vangen.
Hiertoe zijn de twee volgende belangrijke beleidsmatige keuzes gemaakt. Ten eerste worden eventuele inkomsten uit de verkoop van onroerend goed niet (langer) als structurele inkomstenbron beschouwd. Opbrengsten van dergelijke verkopen vloeien naar de algemene reserves. Ten tweede worden alle afschrijvingen op investeringen gedekt uit de lopende begroting en niet meer uit reserves.
Dit beleid vormt de financiële uitdrukking van de wens tot zelfstandigheid. Hierbij zijn wij ons ervan bewust dat ook andere zaken, zoals een goede samenwerking in de regio, het deugdelijk uitvoeren van onze wettelijke maatschappelijke taken en een politiek stabiel bestuur, van belang zijn voor het behoud van de zelfstandigheid van Wassenaar.  
De consequentie van deze budgettaire keuzes is wel dat er substantieel bezuinigd moet worden om de lopende begroting te sluiten. Het college van B en W ziet zich dan ook helaas gedwongen om een aantal bezuinigingen in deze begroting op te nemen. Deze maatregelen zijn in de begroting voor 2019 zo nauwkeurig mogelijk ingevuld. De eerdere ramingen uit het coalitieakkoord kunnen niet exact worden gerealiseerd, mede omdat op verschillende onderdelen de bijdrageregeling van toepassing is. Hierdoor kan een deel van de bezuinigingen pas in de jaren 2020 - 2022 volledig worden gerealiseerd. Het college van B en W is zich ervan bewust dat dit financiële beleid moeilijke keuzes voor de gemeenteraad met zich meebrengt. Keuzes die wel echt noodzakelijk zijn om Wassenaar financieel gezond te maken en houden.
Dankzij dit beleid hoeven de reserves niet langer te worden aangewend om de begroting sluitend te maken en stopt het interen.

Wegvallen inkomsten precario
In de meerjarenbegroting is een groot bedrag aan bezuinigingen verwerkt. Het bezuinigingsbedrag loopt op van € 1,1 miljoen in 2019 tot € 2,5 miljoen in 2022. Het hoge bezuinigingsbedrag in 2022 wordt grotendeels veroorzaakt doordat gemeenten vanaf 2022 geen precario meer in rekening mogen brengen voor leidingen en kabels. Dit leidt tot een structureel nadeel voor Wassenaar van € 1,8 miljoen .

Instandhouden voorzieningen
Om het voorzieningenniveau in Wassenaar zo goed mogelijk in stand te kunnen houden, en om het verlies aan opbrengsten uit precario op te kunnen vangen zijn we van plan de OZB, naast de jaarlijkse inflatiebijstelling, met ingang van 2020 in totaal te verhogen met 10%: in 2020 vindt een stijging plaats met 5%, in 2021 komt daar nog eens 5% bij. We zullen er bij de nutsbedrijven op aandringen dat zij de afschaffing van de precariobelasting zullen doorberekenen in de vorm van lagere tarieven voor de consumenten. Hierdoor nemen de lasten voor de inwoners, ondanks deze OZB stijging, in 2022 af. Dit biedt ook een kans om de kapitaallasten van nieuwe investeringen te dekken.

Deregulering ruimtelijke ordening
Het college van B en W stelt voor om de bezuiniging van € 400.000 op de werkorganisatie Duivenvoorde te effectueren binnen het fysieke domein. Daarbij zal de nadruk liggen op ruimtelijk ordeningsbeleid en deregulering van vergunningenprocedures. Mede tegen de achtergrond van de introductie van de Omgevings-wet zal het huidige ruimtelijke beleid anders worden ingegeven zodat er ruimte komt voor ontwikkelingen in Wassenaar.

Aantrekkelijke woongemeente
Wassenaar is één van de mooiste en aantrekkelijkste woongemeenten van Nederland. Dat komt niet alleen door onze ideale en centrale ligging ten opzichte van de grote steden Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. Onze aantrekkingskracht berust vooral op alle ruimte en natuur om ons heen, in de vorm van strand, duinen en landgoederen.
Wassenaar kent tevens een aantal locaties die verbeterd kunnen worden, zoals het havengebied en het winkelcentrum. Deze locaties verdienen een uitgekiende (her)ontwikkeling, die bijdraagt aan passende woonruimte. Wassenaar is een bomenrijk gebied. De openbare ruimte verdient aandacht, zowel voor wat betreft de inrichting als het onderhoud.

De gemeente ontwikkelt samen met bewoners en belanghebbenden een visie op de openbare ruimte, zeker op plekken waar zij moet samenwerken met andere overheden en buurgemeenten. De Omgevingswet is een mooie kans om procedures en regels verder te vereenvoudigen en slimmer met elkaar samen te werken aan de toekomst van ons dorp.

Veiligheid en handhaving
Veiligheid zien wij als één van onze kerntaken. Inwoners en bezoekers moeten zich veilig kunnen voelen in ons dorp. We breiden de gemeentelijke Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA’s) en bijbehorende (juridische) ondersteuning uit met 2,5 FTE zodat de inzet van onze handhavers wordt vergroot.

Valkenburg en de groene buffer
Wassenaar blijft inzetten op een goede samenwerking met de gemeente Katwijk en de optimalisering van het masterplan voor de bouwlocatie Valkenburg. Op het voormalige vliegveld Valkenburg komen maximaal 5.000 woningen. Voor ons is het cruciaal dat de open groene ruimte van 1.500 meter tussen Wassenaar en de bouwlocatie gehandhaafd blijft. Ook daarmee willen wij het groene karakter van Wassenaar behouden.

Raadhuis De Paauw
De Paauw is een belangrijk historisch gebouw van Wassenaar. We moeten wel constateren dat het gebouw kostbaar en weinig efficiënt in gebruik is. De renovatie van de buitenkant van De Paauw moet in 2019 zijn afgerond en de opknapbeurt van de binnenkant van dit Rijksmonument kan niet veel langer meer wachten. Daartoe wordt in de komende periode een herstelplan ontwikkeld. Gemeentelijke investeringen die we in De Paauw gaan doen, moeten nadrukkelijk maatschappelijk maar ook financieel verantwoord zijn.

Dienstverlening
We streven naar een organisatie waar minder bureaucratisch wordt gewerkt, met meer efficiency, effectiviteit en servicegerichtheid. Ook schrappen we, waar mogelijk, regels en verkorten we procedures. Vanaf 1 januari 2019 is er in de ochtend van 9 tot 12 uur vrije inloop in het Klant Contact Centrum en is het niet langer nodig om een afspraak te maken.
Voor het inzamelen van afval nemen we deel aan de gemeenschappelijke regeling AVALEX. Er komt een onderzoek naar de meest effectieve afvalscheidingsmethodiek. Over het aanleggen van ondergrondse containers wordt in 2019 een besluit genomen. Tot dan blijft de grijze bak voor restafval bestaan.

Iedereen doet mee in Wassenaar
Wassenaar is een sterke en sociale gemeente, waar inwoners zich veilig en thuis voelen. Het dorp heeft goede, gevarieerde voorzieningen en is toegankelijk voor iedereen. Een sterke gemeente berust op verbondenheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Wij vinden het belangrijk dat kinderen in Wassenaar fijn kunnen opgroeien en dat mensen op leeftijd prettig oud kunnen worden.
In Wassenaar dragen de vele vrijwilligers en zeer betrokken organisaties in hoge mate bij aan de levendigheid van het dorp, het verenigingsleven en de vele voorzieningen. Deze inzet koesteren wij. De gemeente kan een faciliterende rol spelen door de verenigingen en organisaties met elkaar te verbinden, te professionaliseren en te stimuleren, zodat zij maximaal gebruik kunnen maken van hun eigen kracht. Ook particulieren en private investeerders worden uitgenodigd om bij te dragen aan het welbevinden van ons mooie dorp.

We willen dat onze senioren gezond en zelfstandig actief blijven en waarbij eenzaamheid onder hen wordt voorkomen. Voor jongeren in gezinnen die het financieel zwaar hebben, heeft de gemeente extra aandacht. We willen dat ook zij kunnen meedoen op school, bij de (sport)vereniging en in het sociale leven. We richten ons met name op Wassenaarders die de ondersteuning het hardst nodig hebben.
In 2015 zijn de jeugdhulp, maatschappelijke ondersteuning en participatie overgeheveld naar de gemeente. Deze taken geven wij in de komende periode verder vorm, waarbij het de uitdaging is om de kostenstijging te beheersen, terwijl de kwaliteit van de zorg goed blijft. Daarom gaan wij werken aan: een betere samenwerking in de keten, meer preventie en meer sturing op inkoop.

Burgerparticipatie
De gemeente Wassenaar communiceert op een open en gestructureerde wijze met alle inwoners, zodat de wederzijdse verwachtingen duidelijk zijn. Er is een noodzaak voor ‘meedenken en meedoen’. Het gaat erom inwoners te steunen die mee willen denken, werken en doen. De inwoner moet in een vroegtijdig stadium op een goede manier bij het beleid worden betrokken. Met de raad stellen we de kaders daarvoor op zodat we flexibel en adequaat kunnen inspelen op ontwikkelingen in de samenleving.

Onderwijs
De gemeente is verantwoordelijk voor nieuwbouw en verbouw van schoolgebouwen en de gymnastiekaccommodaties. We hebben een aantal monumentale schoolgebouwen en die drukken extra op de budgetten voor renovatie van scholen. Het integrale huisvestingsplan voor de scholen in Wassenaar betreft ook een visie op het onderwijs. Het onderwijsveld is hier uiteraard nauw bij betrokken. De gemeente zorgt ervoor dat het onderwijsdomein zoveel mogelijk aansluit bij de drie decentralisaties. Zo wordt geborgd dat de jeugd bestuurlijke aandacht krijgt.

Cultuur en theaterfunctie
In Wassenaar is er behoefte aan een ruimte met een theaterfunctie. Wij onderzoeken of de Warenar hierin inderdaad het best kan voorzien. Welke locatie ook, de exploitatie moet sluitend zijn. Wij koesteren onze moderne bibliotheek en onderzoeken welke functies we eventueel kunnen toevoegen.

Sporten in Wassenaar, nieuwe sporthal
Bewegen, sporten en een actief verenigingsleven zijn belangrijk voor de gezondheid, ontwikkeling, sociale contacten en teamgeest van mensen. Wij stimuleren de toegang tot sportfaciliteiten voor iedereen, ongeacht leeftijd of beperking. Kwalitatief goede en betaalbare accommodaties zijn noodzakelijk om de sportverenigingen in stand te houden. Om de betaalbaarheid veilig te stellen, stimuleren wij het multifunctionele gebruik van deze faciliteiten. De voorgenomen realisatie van de nieuwe sporthal zetten wij in gang en wij voeren de sportnota uit op een financieel verantwoorde wijze.

Duurzaamheid
Wij willen werken aan een groener en duurzamer Wassenaar en zo een bijdrage leveren aan CO2-reductie en de energietransitie. Daartoe werken wij samen met woningcorporaties, de grote vastgoedeigenaren, private investeerders, energiebedrijven, onze buurgemeenten en niet in de laatste plaats met inwoners en ondernemers. De gemeente geeft niet alleen zelf het goede voorbeeld, maar faciliteert ook inwoners en ondernemers in Wassenaar hun bijdrage te leveren aan energietransitie. Samen laten wij zien dat investeren in duurzaamheid rendabel is.

Invoering Omgevingswet Wassenaar
Op 1 januari 2021 treedt de Omgevingswet in werking. Centraal in de wet staat de zorg voor een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit. De Omgevingswet wil nieuwe, duurzame ontwikkelingen in de samenleving mogelijk maken en wettelijk ondersteunen. Daartoe is een integrale benadering, waarin de diverse belangen in onderlinge samenhang worden beschouwd, essentieel. Deze integrale aanpak komt sterk naar voren in de Omgevingswet, bijvoorbeeld bij de omgevingsvisie en bij het gemeentelijke omgevingsplan. Dit plan omvat niet alleen het huidige bestemmingsplan, maar ook alle verordeningen die betrekking hebben op de leefomgeving. Straks komen alle relevante factoren in het omgevingsplan samen: ruimtelijke ordening, milieu, verkeer en vervoer, water, bouwen, natuur en cultureel erfgoed.

Een ondernemend Wassenaar
Wij zijn trots op onze ondernemers en bedrijven. Zij dragen bij aan goede voorzieningen en banen en zijn betrokken bij ons verenigingsleven en de samenleving als geheel. Dat willen wij behouden en versterken.
Het centrum en het winkelgebied Stadhoudersplein moeten aantrekkelijk blijven. Er komt een plan om de winkelhaak van Wassenaar en het Stadhoudersplein te verbeteren.
Het havengebied is een plek waar de combinatie van economische activiteiten en wonen prima past. De ontwikkeling van dit gebied vindt in samenspraak met de eigenaren en bewoners plaats.
Het strand en de directe omgeving worden samen met de ondernemers aangepakt. Het betreft een uitbreiding van de fietsenstalling, een mogelijke busverbinding en een verbetering van de uitstraling van het toegangsgebied.
De toeristenbelasting gaat in 2019 omhoog. Zo dragen ook toeristen en bezoekers van buiten Wassenaar meer bij aan ons dorp.

Verkeer en Vervoer
De bouw van 5.000 extra woningen op Valkenburg en de inbreiding in Leiden leggen veel druk op de bereikbaarheid van Wassenaar en haar wegen. De gemeente geeft prioriteit aan out-of-the-box oplossingen en nieuwe technieken om de dreigende verstopping tegen te gaan, met behoud van het groene karakter en de leefbaarheid van het dorp.
Dit vraagt om betere contacten en meer samenwerking in de regio. Er wordt met andere betrokken gemeenten een onderzoek gestart naar een lightrailverbinding met haltes in Katwijk, Wassenaar en Den Haag.

Ondertunneling N44
De aanpak van het sluipverkeer maakt hiervan onderdeel uit. Met het oog op de langere termijn en rekening houdende met een (gedeeltelijke) ondertunneling van de N44 wordt ernaar gestreefd om in deze periode dit project naar een volgende fase te brengen, zodat de ondertunneling zo snel mogelijk wordt gerealiseerd.

Tot slot
Het coalitieakkoord Wassenaar: Zelfstandig & Verantwoordelijk wordt verder uitgewerkt in een meerjarenprogramma waarin prioriteiten en acties  in de tijd zijn geplaatst.
Zie ook www.wassenaar.nl
Het college van B en W Wassenaar maakt zich sterk voor